صنعت سفالگری

بزرگنمایی تصویر

سفالگری یکی از برجسته ترین مظاهری هنر اسلامی دارای نقوش متنوع بوده. و همواره با اعتقادات دینی و تصورات هنرمند از هستی عجین بوده است.

[الرحمن : ۱۴] خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ کَالْفَخَّارِ
خداوند انسان را از گل کوزه گری آفرید.

این آیه از قران به زیبایی انس انسان به گل را بیان می کند.تقریبا گل بازی یکی از بازی های لذت بخش دوران کودکی اکثر کودکان است. ماده اصلی سفالگری گل است. گل در دست هنرمندان شکل می گیرد و هنرهای زیبایی آفریده می شود.

سفالگری یکی از برجسته ترین مظاهری هنر اسلامی دارای نقوش متنوع بوده. و همواره با اعتقادات دینی و تصورات هنرمند از هستی عجین بوده است .

هنر سفالگری ایران از گذشته های دور به دلیل جنبه های اقتصادی، فرهنگی و تا حدودی مذهبی مورد توجه بوده. و در دوره های متفاوت با توجه به وضعیت سیاسی منطقه وکشور تحول و توسعه یافته است.

سفالیه های کشف شده باستانی، ارتباط سفالگری با فرهنگ، اقتصاد، مذهب، ذوق و سلیقه شخصی و قومی سفالگر را نشان می دهد.

در اغلب شهرهای ایران کارگاه های سفالگری وجود دارد. هر کدام از این سفال ها به علت ویژگی های خاص بومی و نقوش محلی هر ناحیه، وجه مشخصی برای دارند و از یکدیگر متمایز هستند.

سفالگری لالجین

منظقه لالجین به دلیل داشتن خاک مرغوب یکی از مراکز عمده سفالگری در ایران است.
خاک لالجین رسی است و سفال های این منظقه بدون نقش و لعاب یک دست به بازار عرضه می شود.

پیشه اکثر مردمان لالجین در هیجده کیلومتری شمال همدان، سفالگری است. امروزه در لالجین بیش از ششصد کارگاه سفالگری مشغول به کار هستند. سوخت اغلب این کارگاه ها نفت یا نفت گاز است، تهیه لعاب در کارگاه های سفالگری لالجین به طریق سنتی صورت می گیرد.
رنگ لعاب همدان اغلب لاجوردی، آبی ، سرمه ای، حنایی، زرد، سبز، فیروزه ایی و قهوه ایی است، فرآورده های این منطقه سرویس کامل غذاخوری، پارچ و لیوان، گلدان های قالبی با نقش برجسته، پایه، آباژور، مجسمه، اشیا تزئینی و ….

سفالگری شهرضا

در این منطقه با دو نوع خاک رس منطقه و سفی که از دیگر مناطق آورده می شود سفالگری می شود، در شهرضا انواع سرویس چای خوری، گلدان، زیر سیگاری، شمعدان، لیوان و … ساخته می شود، سفال های این منطقه اغلب منقوش هستند.

انواع سفال شهرضا

• ظروف آبی شهرضا که منقوش است، این ظروف با خاک سفید ساخته می شود، نقش هایی به رنگ سیاه با خطوط و طرح هایی ظریف شامل برگ، گل، ماهی، پرنده و حیوانات دیگر که تمام ظروف را می پوشاند.
• سفال هفت رنگ که آن هم با خاک سفید ساخته می شود، ابتدا سطح ظرف را با لایه ایی از گل دوغاب سفید خالص تر می پوشانند، بعد نقوش مختلف را با خطوط ظریف سیاه رسم می کنند. داخل نقش را با لعاب های رنگین متنوع پر می کنند. و در نهایت تمام بدنه را با لعاب بی رنگی می پوشانند و می پزند.
• سفالی دیگر که بیشتر در شهرضا نقاشی می شود و شبیه سفال هفت رنگ است. در این نوع فقط نقوش با لعاب هستند و زمینه بدون لعاب است.
• سفالی که نقش آن به وسیله کنده کاری روی سفال نیمه خشک ایجاد می شود، نوع دیگری است.

این مطلب در هفته نامه دیباگران شماره شصت و یکم چاپ شده است.

در مورد صنایع دستی بیشتر بدانید 

در مورد صنایع دستی نجف‌آباد بیشتر بدانید

از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید.