دوشنبه, ۲۳ مهر ۱۴۰۳ / ۱۴:۳۶:۲۳
بیستم خرداد (۱۰ ژوئن) همزمان با گرامی داشت روز جهانی صنایع دستی ( جلوه نمایی رنگ ها و نقش ها ) به عنوان روز ملی فرش نیز نام گذاری شده است. صنایع دستی از جمله حرفه هایی است که در آن لوازم زینتی و کاربردی با دست و یا با کمک ابزار ساده ساخته می […]
بیستم خرداد (۱۰ ژوئن) همزمان با گرامی داشت روز جهانی صنایع دستی ( جلوه نمایی رنگ ها و نقش ها ) به عنوان روز ملی فرش نیز نام گذاری شده است. صنایع دستی از جمله حرفه هایی است که در آن لوازم زینتی و کاربردی با دست و یا با کمک ابزار ساده ساخته می شود که در هر رشته ای، استاد کاری ملاک است. در این میان هر اثر را نمی توان جزو صنایع دستی قلمداد کرد.
برای آنکه محصولی جزو آن باشد باید از شاخصه هایی برخوردار باشد، از جمله ویژگی های آن، نقش فرهنگی و ملی آن، عدم نیاز به سرمایه گذاری کلان، ارزش افزوده زیاد و کمک به رشد اقتصادی است. ایران سومین کشور تولید کننده صنایع دستی جهان با بیش از ۳۷۰ رشته صنایع دستی می باشد و از جمله آنها که از دیرباز در سطح بین المللی مورد توجه قرار گرفته است فرش دستباف است.
قدیمی ترین فرش دستباف ایرانی که به عنوان قدیمی ترین فرش جهان محسوب می شود قالی پازیریک، مربوط به دوره هخامنشی است. قالی پشمی با رنگ های زنده، از حدود چهارصد سال پیش از میلاد که به لحاظ نقش و بافت در ردیف بافته های امروزی است.
شروع بافت فرش کلاسیکی ایرانی به دوره صفویه باز می گردد و اولین کارگاه قالی بافی در زمان شاه عباس در اصفهان در جنوب عالی قاپو از تنیدن نقش ترنج در وسط و لچک ها در اطراف با رنگ های طبیعی، شاد و سرزنده توسط طراحان و بافندگان و استادکاران چیره دست تولید می شد و در دوره ناصر الدین شاه قاجار وسعت یافت.
اصفهان یکی از مراکز مهم قالی بافی در ایران است و شهرستان نجف آباد از جمله مراکز مهم در استان اصفهان است که از جمله صنایع دستی مهم و اصیل برای ساکنین این شهر و دیار بوده است که روز های طلایی داشت و به واسطه آن امرار معاش می کرده اند.
قالی بافی در نجف آباد، چله کشی ها در ابتدا بر روی زمین انجام می شد و سپس بر روی دار قالی که به صورت عمود بر پا می شود منتقل می یابد. معمولا از پنبه برای تار و پود استفاده می شود و از پشم برای پرزهای فرش. بافت گره ها به صورت نامتقارن که به شیوه یک لول و دو لول بافته می شود. نقوش آن به مانند طرح های قالی کاشان است، نقوشی اصیل، زیبا و ماندگار نظیر بته جقه، ترنج شاه عباسی، لچک ها و چرخش زیبای اسلیمی ها و زمینه فرش بیشتر با رنگ لاکی مزین می شده است.
قالی و قالی بافی در ظاهر جلوه نمایی رنگ ها و نقش هاست و در باطن سخن ها در پهنای آن نهفته است.این روز روزی است برای تقدیر و ارج نهادن از تمام مردان و زنان سرزمین که با تمام وجود به تولید قالی های دستباف می پردازند.
سمیه شریعتی
از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید
متن خبر را در هفته نامه دیباگران به صورت چاپ شده مشاهده کنید
