خانه تاریخی نوریان نجف آباد

بزرگنمایی تصویر

خانه تاریخی نوریان نجف آباد

خانه نوریان متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل دوران پهلوی در بافت تاریخی محله ی نصیر می باشد. مساحت آن حدود ۱۲۰۰ متر مربع می باشد که شامل بخش اصلی یا شاه نشین (به مساحت حدودا ۸۰۰ متر مربع) و بخش خلوت کناری (در قسمت شرق خانه به مساحت حدودا ۴۰۰ متر مربع) و هشتی (به مساحت ۱۶ متر مربع) می باشد. خانه نوریان را به عنوان اولین مکتب‌خانه‌ علوم نجف آباد می‌شناسند. این خانه در شرف ثبت در لیست آثار ملی ایران می باشد.

آدرس خانه تاریخی نوریان نجف آباد: خیابان گلبهار، کوچه خواجه نصیر الدین طوسی، کوچه شهید محمد معین.

پیشینه تاریخی

همان طور که گفتیم این بنا یادگار دوران قاجار می باشد و  معماری و بافتی دارد که بسیار ارزشمند می باشد. بررسی های مختلفی درباره این بنا صورت گرفته است که نشان می دهد در طی مرمت و بازسازی های انجام شده بر روی این بنا، بخش هایی به آن اضافه شده است. در سال ۱۳۹۴به همت شهرداری مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

بخش های مختلف خانه تاریخی

در کوچه ی شهید معین، زمانی که از ورودی اصلی خانه (در ضلع جنوبی) نوریان وارد خانه می شویم، به هشتی (دالان) بزرگ می رسیم که با سنگ های قلوه ای کفپوش شده است. سپس با پیچشی شرقی و متناسب با معماری بومی ایران، به حیاط اصلی خانه می رسیم. به سبک اکثر خانه های فلات مرکزی ایران، باغچه های قرینه در دو طرف حیاط در فاصله فضای ورودی با نشیمن درونی قرار گرفته است که درختان توت و انجیر و انار که بومی نجف آباد می باشند، در آن ها کاشته شده است.

در محوطه ی حیاط علاوه بر دو باغچه ی قرینه، حوضی قلبی شکل از سنگ، نیز وجود دارد که نشان از صفا و صمیمیت اهل آن خانه می باشد و زیبایی اصیلی به آن بخشیده است. روبروی هشتی، جبهه ی شمالی یا همان شاه نشین دارای ۳ اتاق می باشد که با درهای مشبک چوبی به هم مرتبط شده است و به شکل بته جقه شبکه بری شده اند.

فاصله ی این اتاق ها از کف حیاط ۸ پله می باشد. در ضلع جنوبی حیاط، ستون هایی با تزیینات گل های ختایی به سبک کورنتی، پنجره ای بازشو با شیشه های الوان، سقف تزیین شده با تزیینات قواره بری، ساخته شده است. این قسمت در تابستان مورد استفاده قرار می گرفته است. در قسمت خلوتی کنار خانه که از سمت شمال شرقی به آن دسترسی دارد، به یک حیاط، با دو باغچه ی قرینه در طول آن می رسیم که در مرکز آن حوض هشت ضلعی سنگی ساخته شده است.

این خانه ی خلوت به طور جداگانه زیر زمین، مطبخ خانه و پنجره های تزیین شده با شیشه های رنگی مشرف به حیاط دارد. همچینی دارای مسیر دسترسی به پشت بام و اصطبل نگهداری حیوانات و اتاق چاه آب می باشد.

مکتب خانه علوم

پس از بازسازی این بنا در سال ۹۴، با اضافه شدن تجهیزات خاص آموزشی و علمی، اولین مکتب خانه علوم نجف آباد، با عنوان مکتب خانه علوم خواجه نصیرالدین طوسی، جهت استفاده دانش آموزان، دانشجویان و دیگر اقشار مردم، در سال ۱۳۹۵ افتتاح شد. سپس، همزمان با فراهم شدن زمینه نمایش و آموزش شگفتی های دنیای علم، ماهیت تاریخی خانه نوریان به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز حفظ شده است و همه ساله این بنا گردشگران داخلی و خارجی را می پذیرد.

مکان‌های تاریخی شهرستان نجف‌آباد

از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید