شنبه, ۱۷ شهریور ۱۴۰۳ / ۱۸:۴۹:۰۳
دکوپاژ در سینما در تعریف دکوپاژ در سینما می توان گفت که دکوپاژ تقسیم صحنه های طولانی به قطعات تصویری کوچکتر است که طبق تعریف هر قطعه یک پلان (نما یا شات) نام دارد. پلان که یک جزء تصویری است از مختصات ویژه ای برخوردار است که سازنده یک فیلم همانند سازنده یک ساختمان با […]
در تعریف دکوپاژ در سینما می توان گفت که دکوپاژ تقسیم صحنه های طولانی به قطعات تصویری کوچکتر است که طبق تعریف هر قطعه یک پلان (نما یا شات) نام دارد.
پلان که یک جزء تصویری است از مختصات ویژه ای برخوردار است که سازنده یک فیلم همانند سازنده یک ساختمان با شناخت و به کار گرفتن این مختصات، بنای خود را که همان فیلم است، کامل می کند .
در تعریف پلان، نما و شات باید گفت که کوچکترین جزء زبان فیلم است که با معنی و قابل طرح می باشد و یک پلان آن مقدار از فیلم و یا آن بازه زمانی از فیلم است که هر بار با فشار دادن دکمه ی دوربین، نور می بیند و سپس دوربین قطع می شود و به عبارت دیگر هر بار فیلمبرداری بدون انقطاع، یک پلان را به وجود می آورد.
البته در این تعریف استثنایی وجود دارد و آن هم در انیمیشن است که یک پلان برابر یک کادر است، مدت زمان یک پلان به طور معمول یک چهارم ثانیه (۶ کادر) به بالا است.
البته می شود این طور گفت که اندازه ی پلان نرمال حدود ۳۰ ثانیه و یا کمی بیشتر است، پس پلان های بسیار طولانی اگر بنا بر ضرورت فیلمبرداری نشده باشند، غیر معمول هستند، البته این قطعی نیست و در برخی مواقع زمان پلان از این زمان نرمال کمتر و برخی مواقع نیز بیشتر است.
طبق محاسبه مدت زمان اکثر پلان ها در فیلم های صامت یا بدون صدا معمولا بین ۳ تا ۱۰ ثانیه است ولی در فیلم های صدادار این مدت معمولا بیشتر است، زیرا تصویر و صدا، بیش از تصویر تنها به زمان احتیاج دارد.
این نکته را باید در آخر افزود که موضوع پلان ها بیان مختصات حادثه به وسیله ی نمایش حالات و حرکات پرسوناژها است.
پلان، نما یا شات به تنهایی کامل نیست، زیرا پلان جزئی از کل است. معمولا صحنه از تعدادی پلان که روابط نزدیکی با هم دارند و موضوع واحدی را بیان می کنند، تشکیل می شود و زمان و مکان رویداد در پلان های هر صحنه یکی است.
در یک فیلم داستانی یا مستند، صحنه ها به طور مرتب کنار هم قرار می گیرند و تماشاگر به آرامی از یک صحنه وارد صحنه ای دیگر می شود. می توان سکانس را این طور تعریف نمود که مجموعه صحنه هایی که روی هم به بیان یک موضوع واحد می پردازند، یک سکانس است.
فیلم ساز در دکوپاژ بسته به نوع و ژانر فیلم و متناسب با داستان، دکوپاژ در سینما را تنظیم می کند، در واقع می توان گفت که سبک و نوع داستان فیلم نوع دکوپاژ را مشخص می کند.
مثلا دکوپاژ یک فیلمنامه کمدی با فیلمنامه ی جنایی متفاوت است.
هنگامی که فیلمنامه ای نوشته می شود کارگردان فیلم نامه را بر اساس سبک فیلمنامه و همچنین سبک کاری خودش فیلمنامه را تقطیع می کند و به پلان و سکانس تقسیم می کند و همچنین مکان ها یا لوکیشن فیلمبرداری و سپس عوامل فیلم مشخص می گردد.
فرم و شکل تقسیم بندی تصویری از نظر دراماتیک و روانشناسی تصویر و نیز از جهت القا مقصود و چگونگی تاثیر آن بر بیننده از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اگر این امر با دقت و شناخت اصولی انجام نشود، فیلم نمی تواند معنا و پیام لازم و مورد نظر فیلم نامه نویس و فیلم ساز را به ببیننده و مخاطب برساند، پس اگر دکوپاژ صحیح انجام نگیرد، پیام فیلم ناقص خواهد بود و فیلم به توفیقی دست نخواهد یافت.
معمولا کارگردانان برای تقطیع فیلمنامه خود از ورقه ی دکوپاژ استفاده می کنند و تمامی جزئیات صحنه در آن ذکر می گردد. البته بسیاری از نکات در حین فیلمبرداری بنا به ضرورت و یا نظر کارگردان تغییر می کند.
از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید.
