شنبه, ۲۴ آذر ۱۴۰۳ / ۰۲:۲۳:۳۸
سمنو پزان نجف آباد از جمله نذور نه چندان آسان طباخی است. چرا که تهیه و فراهم کردن آن بر خلاف سایر اغذیه چندین روز وقت می برد. و پخت آن نیز حدود ۱۵ تا ۱۸ ساعت طول می کشد. یکی از نذور پسندیده مسلمانان ایرانی که دیرینه بسیار طولانی دارد سمنو و پخش آن […]
سمنو پزان نجف آباد از جمله نذور نه چندان آسان طباخی است. چرا که تهیه و فراهم کردن آن بر خلاف سایر اغذیه چندین روز وقت می برد. و پخت آن نیز حدود ۱۵ تا ۱۸ ساعت طول می کشد. یکی از نذور پسندیده مسلمانان ایرانی که دیرینه بسیار طولانی دارد سمنو و پخش آن بین اهالی و فامیل و آشنا به نیت رسیدن به حاجت می باشد.
البته در نزدیک ایام نوروز و یا در دهه فاطمیه این امر بیشتر دیده می شود.
نحوه کار سمنو پزان نجف آباد به این صورت است که فرد نذر کننده در اوایل فصل زمستان گندم مرغوب و اعلا تهیه نموده. و آنها را در ظروف تخت نظیر سینی ریخته. و با آبیاری و آفتاب رسانی روزانه گندم ها جوانه می زند. اینکار بین ۱۰ تا ۱۵ روز طول می کشد. بعد از آن جوانه های سفید گندم را چرخ نموده. و آنرا صاف می کنند تا شیره ای شفاف بدست آید.
از طرف دیگر در وسط روز و در فضای باز که معمولا حیاط منزل بانی است. با آجر و گل چیزی شبیه اجاق می سازند. که بتوان از سوراخی که در پایین اجاق تعبیه شده. هیزم ها را داخل آن نمود سپس دیگ را روی اجاق گذاشته و شیره ها را داخل دیگ می ریزند.
صاحب خانه به میل خود می تواند تعدادی بادام و گردو با پوست به مواد اضافه نماید. که معتقدند هر کسی که این بادام ها یا گردو ها در ظرف آن برود حاجت روا خواهد شد. تمام این کارها چند ساعت طول می کشد. و دیگر نزدیک غروب شده است. فردی مسن که تجربه پخت سمنو دارد و به قول معروف استاد این کار است. از قبل دعوت می شود تا بر کار نظارت داشته باشد.
در سمنو پزان نجف آباد اهل محل ، فامیل ها و دوستان و آشنایان ( شاید با گل و شیرینی )می آیند. و ملاقه دسته بلند را از استاد گرفته. و به نیت گرفتن حاجت مواد را به هم می زنند. خدا می داند در دل آنها چه می گذارد. و در ضمیرشان چه چیزهای مرور می شود و چه حاجاتی را از خدایشان طلب می کنند.
هر کس که پای دیگ ، سمنو را هم می زند در ناخود آگاه اشکش سرازیر می شود. و این نه به خاطر دود هیزم هاست بلکه تضرع و زاری به درگاه خدای مهربان و تواناست. مردم معتقدند سمنو متعلق به بی بی حضرت فاطمه زهرا (س) است.
و در حین دعاهایی که در دل زمزمه می کنند متوسل به حضرت فاطمه زهرا (س) می شوند. که شفیع شده و حاجات آنها را بر آورده کند .
در سمنو پزان نجف آباد فردی مداح یا روحانی در آن شب مداحی و روضه خوانی می کند و سپس فامیل ها و دوستان شام را با هم صرف می کنند. اواخر شب که شیره ها تقریبا سفت شده و حالت مایع ندارد. با نظر استاد در دیگ را گذاشته و رویش را با مقدار زیادی آتش و خاکستر می پوشانند. تعدادی از بانوان آن شب را در کنار دیگ یا در ساختمان بیدار می مانند و دست به دعا برمی دارند و نماز به پای می دارند.
و حاجت خود را با خدا در میان می گذارند، صبح زود استاد سمنو پز و بیدار ماندگان با دعا و صلوات در حالی که اشک در چشمانشان حلقه زده است در دیگ را برمی دارند. و همه با بیم و امید منتظر دیدن نقوش و اشکال روی سمنو هستند. و معتقدند اگر حضرت زهرا (س) حاجت آنها را داده باشد شکلی شبیه پنجه دست روی سمنو نقش بسته است.
حال ظروف کوچک و بزرگ چینی و ترمه و آبگینه و سفال ردیف می شوند تا نذر را تقسیم کنند. در هر ظرفی که گردو یا بادام افتاده باشد به فال نیک گرفته می شود ، مردم به نیت تبرک و شفا آنرا میل می کنند. و مقداری از آن را برای سفره هفت سین عید نوروز نگه می دارند چرا که تا صبح در کنار این سمنو دعا و مناجات برپا بوده است.
سمنو علاوه بر اینکه بسیار شیرین و خوشمزه می باشد ماده ای مقوی نیز به شمار می رود. نذر هم نذرهای قدیمی که نذری علاوه بر تبرک باعث تقویت جسمی و رفع مقداری از منابع معدنی بدن بوده. اغذیه نذری از قبیل شله زرد ، نان و پنیر و سبزی ، آش های مختلف ، حلیم و … جزء نذری های خوب محسوب می شود.
در مراسم سمنو پزان نجف آباد رسم بر این است صاحبخانه به مهمانان شام می دهد. و مهمانان نیز برای رفتن به این مهمانی دست خالی نمی روند. و معمولا شیرینی ، نبات و … چیزهایی مشابه را برای صاحبخانه به عنوان کادو می برند.
همچنین بعد از به اتمام سمنو پزان نجف آباد و رسیدن پخت و پخش سمنو در دیگ سمنو که معمولا دیگی بسیار بزرگ است. آش رشته نذری برای سلامتی افراد صاحبخانه می پزند. و از مهمانان با این آش پذیرایی می کنند. در شبی که نیز دیگ سمنو بر روی آتش است دعاهایی به صورت دسته جمعی در کنار دیگ خوانده می شود.
دیگر آداب و رسوم شهرستان نجف‌آباد را بخوانید
از موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید
