در عصر حاضر و با توجه به ورود تکنولوژی به زندگی مردم، عکس و عکاسی در جهت ثبت وقایع و اتفاقات با توجه به سرعت و جهش در دنیای امروز، نقش بسزایی دارد و امروز می توان گفت که عکس به رسانه ای گویا تبدیل شده است و یک عکس به تنهایی می تواند گویای […]
در عصر حاضر و با توجه به ورود تکنولوژی به زندگی مردم، عکس و عکاسی در جهت ثبت وقایع و اتفاقات با توجه به سرعت و جهش در دنیای امروز، نقش بسزایی دارد و امروز می توان گفت که عکس به رسانه ای گویا تبدیل شده است و یک عکس به تنهایی می تواند گویای همه چیز باشد. عکاسی که از زیرمجموعه های هنرهای تجسمی ست، یکی از رشته های مهم و پرطرفدار این هنر محسوب می شود. امروزه با ورود گوشی های دوربین دار و ثبت راحت و آسان عکس ها، عکاسی طرفداران بسیاری پیدا کرده است، ولی برای دستیابی به یک عکس مورد نظر و مطلوب بایستی با اصول اولیه هنر عکاسی آشنا باشید تا با رعایت آن تمهیدات و اصول عکاسی به عکس مورد نظر خود برسید.
واژه عکاسی یا فتوگرافی (photography ) از دو کلمه ی یونانی photos به معنی نور و Graphos به معنی نوشتن ریشه گرفته است. اختراع عکاسی را نمی توان به یک نفر نسبت داد و ثبت تصویر و عکس ماحصل زحمات پژوهشگران، دانشمندان و افراد بسیاری در حوزه های مختلفی بوده است.
اجزای اصلی دوربین عبارتند از : بدنه، منظره یاب، فیلم نگه دار، اهرم جلو برنده ی فیلم، دیافراگم، شاتر و لنز .
نور یک عکس باید مناسب و متعارف باشد و نور زیاد یا کم موجب کاهش کیفیت عکس مورد نظر می شود. البته برخی از هنرمندان گاه برای القای یک موضوع به نوعی با نور بازی می کنند و نور عکس را کم یا زیاد می کنند.
یکی از فواید نورپردازی تاکید بر سطوح، شکل، جنس سوژه و حتی کم جلوه دادن این موارد است. با استفاده از نورپردازی و ایجاد سایه روشن می توان به عکسی زیبا و مطلوب دست یافت. کیفیت در نورپردازی به دو نوع سخت و نرم تقسیم می شود و وقتی ما آگاهانه از این تکنیک استفاده کنیم، کیفیت عکس به مراتب بالاتر می رود. در نور سخت ما از نور شدیدتری استفاده می کنیم و در این حالت سایه های ایجاد شده کاملا مشخص و تند هستند و بافت ها و کناره های تیزتری ایجاد می شود. ولی در نور نرم، نورها به وسیله تجهیزاتی پخش شده و شدت نور نرمتر و ملایمتر می شود و تضاد بین نور و سایه لطیف و ملایم است.
برایان پترسون در کتاب خود بنام “مفاهیم نوردهی “از سه فاکتور اصلی نوردهی تحت عنوان “مثلث نوردهی “نام می برد.
این سه فاکتور اصلی عبارتند از :
لنزها بر اساس فاصله کانونی آن که معمولا به میلی متر، سانتی متر یا اینچ در دهانه ی آن حک شده، مشخص می شوند. هر لنزی دارای حداکثر میزان گشودگی معینی است که معمولا با حرف f بر روی قاب آن حک می شود و این میزان گشودگی را قدرت یا سرعت لنز می نامند. لنزها بسته به فاصله کانونی و قطع فیلم به سه دسته ی عمده تقسیم می شوند :
۱) لنز نرمال یا معمولی
۲) لنز واید با زاویه باز
۳) لنز تله با زاویه بسته
برای دستیابی به یک عکس مناسب و مطلوب، عکاس باید به چند نکته توجه داشته باشد :
برای تنظیم عمق میدان تصویر باید درجه ی دیافراگم را متناسب با میزان وضوح مورد نیاز انتخاب کرد. هر چقدر میزان دهنه ی دیافراگم بازتر باشد (درجات پایین)، عمق میدان تصویر حاصله کمتر خواهد بود و هر چقدر دهنه ی دیافراگم بیشتر باشد (درجات بالاتر) ، عمق میدان تصویر حاصله بیشتر خواهد شد .
میزان گشودگی توسط پره هایی که مشابه مردمک چشم می باشند ، تعیین می شود. میزان دیافراگم بر میزان نور و عمق میدان وضوح تاثیر می گذارد. همانند سرعت های شاتر متوالی، دیافراگم های متوالی، میزان نور ورودی را نصف می کنند. برای این منظور، دیافراگم قطر روزنه را با ضریب ۴/۱ (ریشه دوم عدد ۲) کاهش می دهد، بنابراین مساحت روزنه در هر عدد متوالی نصف می شود. بنابر مبانی علم اپتیک، مقادیر مطلق روزنه دیافراگم به فاصله کانونی بستگی دارد.
سیستم نورسنج دوربینهای دیجیتال، مقدار نور محیط را سنجیده و مناسب ترین میزان نوردهی را تعیین می کند. سیستم نوردهی اتوماتیک در تمامی دوربینهای دیجیتال، تعبیه شده است .تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که دوربین را در حالت metering قرار داده و سپس کادر خود را از ویزور یا LCD مشخص کرده و سپس دکمه شاتر را فشار دهید. غالبا در این حالت نوردهی بصورت صحیح انجام می گیرد و به وسیله سیستم نورسنج دوربین، معیارهای محاسبه میزان نوردهی و چگونگی آن مشخص می شود .
نظرات در مورد نخستین عکاسان در تاریخ ایران متفاوت است و پژوهشگران و محققان نظرات متفاوتی دارند.
در این جا نظرات چند تن از تاریخ دانان تاریخ عکاسی در ایران را معرفی می کنیم :
نخستین عکاسان در تاریخ عکاسی ایران طبق نظریه ی یحیی ذکا و شهریار عدل، مسیو ریشار خان، ملک قاسم میرزا، آگوست کرشیش، آقا رضاخان اقبال السلطنه، ژوزف پاپازیان، عبدالله میرزا قاجار، میرزا حسینعلی خان عکاس باشی هستند. البته شهریار عدل در مقاله ای به سال ۱۹۹۹ میلادی، نیکلای پاولف (دیپلمات سفارت روسیه) را اولین کسی دانست که در سال ۱۸۲۴ میلادی و سه سال پس از اختراع عکاسی، از محمد شاه غازی و ناصرالدین میرزای ولیعهد، اگرائوتیپ گرفته است.
ایرج افشار و داریوش گل گلاب نظرات دیگری دارند :
از دیدگاه این دو تن، ریشار خان، معیر الممالک، مادام عباس (عکاس زن های اندرونی)، صحاف باشی، عبدالله میرزا، عکاسخانه های خیابان علاءالدوله (فردوسی) یعنی آنتوان سوریوگین و عکاس خانه مسنن و ایوانف از نخستین عکاسان در تاریخ ایران هستند.
البته طبق نظریه ی بدری تابای، ناصرالدین شاه اولین عکاس تاریخ عکاسی ایران است.
امروزه با وجود جشنواره و مسابقات عکاسی فراوان، عکاسان جوان و علاقمندان عکاسی می توانند با حضور در این رویدادهای فرهنگی و هنری خود را آزمایش کنند و میزان هنر خود را بسنجید. البته در کنار این مسابقات عکاسی، مسابقات عکاسی با تلفن های همراه نیز برگزار می گردد که فرصت مناسبی است برای هنرمندان و عکاسان که بتوانند هنر خود را نشان دهند.