قمیشلو پناهگاه حیات وحش

بزرگنمایی تصویر

پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو 

پارک ملی قمیشلو یک آثار تاریخی و فرهنگی است که تنوع و تراکم حیات وحش ، گیاهان متنوع ، حیات وحش ویژه و چشم انداز های کوهستانی و دشتی دارد.
این منطقه قلعه تاریخی قمیشلو که دارای اهمیت زیادی هم هست دارد.
مساحت این منطقه از سال ۱۳۴۳ جز مناطق حفاظت شده قرار گرفته .
در سال ۱۳۵۰ نیز منطقه سیاه کوه و عمر کوه به عنوان شکار ممنوع تصویب شد که این منطقه در مجاورت پارک ملی قمیشلو می باشد.
در سال ۱۳۷۴ این دو منطقه به هم الحاق شد و شکار ممنوع پناهگاه حیات وحش قمیشلو تصویب شد.
نهایتا سال ۱۳۸۶ سه منطقه کرالیاس ، کهوک و لاسیمان به این منطقه مساحتی به وسعت ۸۸۸/۸۳ هکتار تبدیل به پناهگاه حیات وحش شد.

موقعیت جغرافیایی 

پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو در شمال غرب نجف آباد واقع شده است.
این منطقه از شمال با شهرهای دهق ، علویجه و روستاهای حسین آباد و هسنیجه و از غرب با روستای میر آباد ، مبارکه ،
محمدیه ، افجان ، تنداران ، ورپشت ، جاجا و از جنوب با شهرهای تیران ، نجف آباد ، ویلاشهر و خمینی شهر و از شرق با اصفهان ، شاهین شهر و روستای جهاد راه دارد.

تاریخچه پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو 

۱۵۰ سال قبل در زمان قاجار ” ظل السلطان ” پسر بزرگ ناصر الدین شاه که در اصفهان حکومت می کرد
قمیشلو را به عنوان شکارگاه اختصاصی و سلطنتی اعلام کرد.

سنگ نگاره های آن مربوط به ۳۰۰۰ سال پیش است. حدود ۱۰۰ سنگ نگاره منحصر به فرد در کوه های این منطقه است ،

علائمی مانند انسان ، بز کوهی ، علائم خطی و نمادهای حلقه قدرت و اعتدال یا نیزه دیده می شود.
تنها محقق سنگواره های کشور ، محمد ناصری فرد ، قدمت سنگ نگاره ها را ۳۰۰۰ سال تخمین زده است .
بنابراین قمیشلو یکی از قدیمی ترین شکارگاه های کشور است.

جغرافیا و آب و هوایپارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو 

قمیشلو شامل ارتفاعات و دشت می باشد ، در قسمت جنوبی آن ارتفاعات بیشتری دیده می شود.
اقلیم این منطقه نیمه خشک بیابانی و قسمت های کوچکی در ارتفاعات نیمه مرطوب است.
در سردترین ماه سال ۶/۱- و گرمترین ماه سال ۲۳/۹ درجه سانتی گراد است.

منابع آب 

چشمه های زیادی در این منطقه جوشیده که مهم ترین منبع آب حیات وحش هستند.
در واقع تنها منابع آب ، رود خانه های فصلی ، چشمه ها ، چاه ها ، قنات ها و جوی های فصلی است ،
که کفاف آب این منطقه را نمی دهد. کمبود آب مخصوصا در هنگام خشک سالی اصلی ترین علت کاهش تولید مثل و افزایش مرگ و میر است.

زیستگاه ها پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو 

• زیستگاه کوهستانی : شامل مناطق کوهستانی و مرتفع با شیب تند و برفگیر و آب و هوای ییلاقی است .
  زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد ، و برای زیست بز و کل در ارتفاعات و قوچ و میش در ارتفاع پایین مخصوصا تابستان مناسب است.
  علفزارها ، بوته زارها و تک درختان بادام و بنه را در این زیستگاه می توان دید.
• زیستگاه تپه ماهوری : شیب و ارتفاع کم و آب و هوای معتدل دارد
  که به خاطر پوشش گیاهی مناسب ، وجود آبشخورهای طبیعی و مصنوعی برای زندگی قوچ و میش وحشی مناسب است .
• زیستگاه ها دشتی و استپی : دشت های کوچک ما بین کوه ها که به هم مرتبطند.
  شاخص ترین حیوان دشتی یعنی آهو در این منطقه به فراوانی دیده می شود .وجود چشمه های کوچک و پوشش گیاهی مناسب باعث تکثیر آهوان شده است.

اهمیت دشت ها به علت تامین امنیت و منابع تغذیه وحوش قابل ذکر است.

جانوران پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو 

معروف ترین حیوان منطقه آهوی ایرانی است .
بعد از آن قوچ ها و میش ها هستند .
بزها نیز فراوانی زیادی دارند که در جایگاه سوم است.

از دیگر حیوانات منطقه می توان نام برد : گرگ خاکستری  ، پلنگ ، کبک ، تیهو ، کفتار ، کل

۳۷ گونه پستانداران ، ۸۲ گونه پرندگان ، ۳۲ گونه خزندگان و یک گونه ماهی قنات خاص از جانوران این منطقه است.

گیاهان 

این منطقه پر از بوته زار است و جز مناطق استپی است ، ۳۴۴ گونه مختلف گیاهی در این پارک است .

قلعه قمیشلو 

این قلعه در دوران قاجاریان و در زمان ناصرالدین ساخته شده ، ظل السلطان یا همان مسعود میرزا پسر بزرگ او این قلعه را ساخت. قلعه در کنار باتلاق مملو از نیزار ساخته شده ، قلعه شاه ماهوو و قلعه چاور نیز در این منطقه است.

این مطلب در شماره هشتاد هفته نامه دیباگران به چاپ رسیده است.

مکان‌های تاریخی شهرستان نجف‌آباد

از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید