گفتگو با نوجوان پیرامون مواد مخدر

بزرگنمایی تصویر

سخنی با والدین

والدین بیشترین تاثیر را بر فرزندان خود دارند و به همین دلیل است که باید به طور منظم با نوجوان خود درمورد سیگار،الکل و مواد گفتگو کنند. به طور صریح و آشکار و با همدلی با وی گفتگو کنید و این پیام را به وی منتقل کنید که چرا نباید این مواد را مصرف کند. به یا داشته باشید که میزان حمایت از نوجوان و اطمینان از گفته های شما است که باعث تغییر گذاری بر وی می‌شود.

گفتگو با نوجوانان چالش آور و دشوار است و اگر این گفتگو در مورد مواد و الکل باشد، دشوارتر نیز می‌باشد. با این حال، وظیفه اصلی شما به عنوان والدین کمک به او جهت داشتن سبک زندگی سالم و ایمن است. در اینجا ۵ نکته اصلی مربوط به گفتگوی والدین با نوجوان در مورد مواد، که باعث شکل گیری ارتباط متقابل و درک همدیگر و رفع موانع ارتباط می‌شود ارائه شده است:

زمان و مکان خوبی انتخاب کنید.

• خوب است پدر و مادر ، زمان مشخصی را برای گفتگو انتخاب کنند. بعد از شام، قبل از خواب، قبل از رفتن به مدرسه یا در راه مدرسه، یا در فعالیت فوق برنامه و یا هنگامی که احساس می‌کنید پذیرش از طرف مقابل وجود دارد این گفتگو را انجام دهید.
• با همدیگر قدم بزنید یا در هنگام رانندگی با همدیگر صحبت کنید. تماس چشمی کمی داشته باشید تا نوجوانتان تصور نکند که تحت نگاه میکروسکوپی (بازرسی) شما قرار دارد.
• در مواقعی که نوجوان یا جوان به هر دلیلی درگیری ذهنی دارد، از بیان مسائل خودداری شود و به زمانی که پذیرش بالا وجود دارد موکول کنید.

صریح و روشن گفتگو کنید نه در لفافه و کنایه ؛فعالانه گوش دهید و از جملات با ضمیر من استفاده کنید.

• ذهن خود را باز نگهدارید. اگر شما می‌خواهید اثر بخشی با نوجوانتان داشته باشید، تلاش کنید تا لحن صریحی داشته باشید(صراحت با بالا بردن صدا متفاوت است) و خلاق و آرام باشید. در این صورت ،نوجوان، آنچه که شما می‌گویید را می‌پذیرد.
• از سوالات بازپاسخ استفاده کنید. از او بخواهید تا گفته‌های شما را به طور خلاصه تکرار کند تا مطئن وشید آنچه گفته اید ا به طور صحیح درک کرده است. برای مثال از جملات زیر اسفتاده کنید :

…………. به نظر می‌رسد که تو احساس …………….. داری.

…………. شنیدم که تو گفتی احساس می‌کنی که……………

………… درست شنیدم که تو گفتی احساس می‌کنی که ……….

• از جملات با ضمیر من برای حفظ جریان ارتباط و گفتگو استفاده کنید.

استفاده از این جملات باعث می‌شود که نوجوان شما احساس سرزنش و مورد قضاوت قرار گرفتن نکند و از به کار بردن باید در گفتار خودداری شود و در صورت لزوم از کلمات مناسب تر مانند: چه بهتر است که ، لطفا و…. استفاده شود.

شاید باید رفتار او را توصیف کنید  و این چگونه بر شما تاثیر دارد. بعد از این ، باید آنچه که می‌خواهید را بگویید. برای مثال : وقتی تو دیر وقت به خانه می‌آیی ، من نگران می‌شوم که نکنه اتفاق بدی برای تو افتاده است.

یا بهعنوان یک پدر یا مادر من نگران تو هستم. من می‌خواهم مطمئن شوم که تو قوانین مربوط به عدم مصرف مواد والکل رارعایت می‌کنی.

تاثیر خود به عنوان والد را درک کنید.

نوجوانان می‌گویند که وقتی جایی هستند که مواد و الکل هست، به شدت تحت تاثیر پیام ها و نگرانی های والدین خود هستند. دلیل این که باید با نوجوان در این مورد حرف زد هم هیمن موضوع است. پس تا می‌توانید در اوقات مناسب در این مورد گفتگو کنید.

• در مورد اثرات منفی سیگار، الکل و مواد بحث کنید.

بطور صریح این پیام را منتقل کنید که فرزند شما نباید این ها را مصرف کند. به وی بگویید که  مصرف این مواد چه تاثیراتی بر سلامت جسمی،روانی، روابط اجتماعی و توانایی تصمیم گیری عاقلانه دارد. بر این نکته تاکید کنید که چون مغز نوجوان هنوز در حال رشد است، تجربه یکبار مصرف هم برای او بسیار خطرناک است. در صورت لزوم از مثال ها و افرادی که به خاطر مصرف دچار بحران شده اند و سراغ دارید استفاده کنید.

والدین بیشترین تاثیر را بر زندگی فرزندان خود دارند. کودکانی که می‌گویند چیزهای زیادی در خانه از والدین خود در مورد مواد یاد گرفته اند، به طور قابل ملاحظه ای کمتر مواد مصرف می‌کنند.

• از فرزند خود سوال کنید که اگر او سیگار، مواد یا الکل مصرف کند چه اتفاقاتی ممکن است برای او بیفتد.

این سوال به نوجوان شما فرصت می‌دهد که در مورد آینده اش فکر کند، به قوانین خانوادگی مربوط به عدم مصرف این مواد فکر نماید. همچنین این سوال به نوجوان شما فرصت می‌دهد که درمورد آینده اش فکر کند، به قوانین خانوادگی مربوط به عدم مصرف این مواد فکر نماید. همچنین، این سوال به شما این بینش را می‌دهد که برای فرزندتان چه چیزهایی اهمیت دارد(اهداف او چیست؟)

• از لحظات آموزش غافل نشوید. از رخداد های زندگی روزمره در زندگی خود برای اموزش فرزندتان استفاده کنید، از فیلم ها،اتفاقات ، آدم های مصرف کننده و….. برای تشریح اثرات منفی این مواد استفاده کنید.
• در مورد دشواری ترک این مواد با فرزند خود گفتگو کنید. برای او داستان هایی از افراد مصرف کننده که فعلا در حال بهبودی هستند بگویید و از وی بخواهید که افکار و احساساتش در مورد این افراد را بیان کند.
• در مورد مواد مطالعه کنید و با نوجوان گفتگو نمایید تا او بیشتر در مورد اثرات منفی مواد اطلاعات کسب کند. سپس با سوال و جواب ،درک او از این مواد و اثرات منفیشان را به چالش بکشید.

با نوجوان خود همدلی و از او حمایت کنید.

• همدلی و دلسوزی کنید. اجازه دهید فرزندتان این همدلی و حمایت را درک کند. به وی بگویید که دوره نوجوانی ، دوره دشواری است و او باید با مسایل زیادی دست و پنجه نرم کند اما مواد و سگار و الکل ،گزینه های مناسب و سالم و ایمنی برای مقابله با این مسائل نیستند.
• به او یادآور شوید که در مقابله با این مشکلات، شما حامی و راهنمای او هستید و در پیدا کردن گزینه های ایمن، شاد و سالم همیشه پشتیبان او هستید.

به یاد داشته باشید که مغز نوجوان شما هنوز در حال رشد است.

مغز انسان تا حدود ۲۵ سالگی به رشد و تکامل نهایی خود نمی رسد. با توجه به این نکته ، شما باید روش ارتباط و انتقال  اطلاعات به نوجوان خود را یاد بگیرید. چون بخش پیشانی کرتکس مغز نوجوان رشد نایافته است، فرزند شما در تفسیر تظاهرات چهره ای مشکل دارد.

مثلا شما متعجب هستید ول ینوجوان فکر می‌کند که شما عصبانی هستید. حالا شما رفتار تکانشی (واکنش بیش از حد آمیگدال) و کنترل عاطفی محدود  را هم به این ویژگی های نوجوان اضافه کنید.

می‌بینید که چقدر در ارتباط با فرزند نوجوان خود دچار  مشکل هستید. وقتی از این رفتار های خاص نوجوان اگاه شوید، می‌توانید واکنش های خودکار (خشم، سرزنش کلامی و….) خود را کنترل کنید و بهتر با او ارتباط برقرار نمایید.

• این رفتار های خاص نوجوان می‌تواند باعث ابراز محدود عواطف وی نسبت به والدین خود باشد. شناخت رفتاری که در نوجوان خود می‌بینید به شما کمک می کند تا تکانه های خود را کنترل کنید.

پس دیگر  او را کنترل نمی کنیم و پیام هایی به او می دهیم که با عاطفی و هیجانی (یعنی همراه با خشم و عصبانیت و….. نمی باشد) ندارند.

• با یادگیری رفتار های خاص نوجوان ، شما دیگر واکنش افراط ی نشان نمی‌دهید . او رفتار های عجیب و غریبی دارد. برای خودتان فهرستی از کارهایی که او انجام می‌دهد تا شما را عصبانی ، ناکام یا تهدید کند را تهیه نمایید (مثلا استفاده از عبارت های خاص، حرکات مسخره و ادا و اطوار ها و…..) این فهرست را بنویسید و به خودتان بگویید من دیگر در دام این رفتار های عجیب و غریب فرزندم نمی افتم.

توجه داشته باشید که وقتی فرزندتان این عبارات را به کار می برد شما چه واکنشی نشان می دهید؟ آیا عصبانی می شوید/ داد و فریاد می‌کنید؟ کتک کاری می کنید؟ مسخره اش می‌کنید؟ این ها علایم هشدار دهنده برای واکنش شما هستند.

وفتی با این رفتارها مواجه شدید، نفس عمیقی بکشید( سه نفس عمیق) یا در آن لحظه آن مکان را ترک کنید . بعد از چند لحظه با او گفتگو کنید.