شنبه, ۲۴ آذر ۱۴۰۳ / ۰۳:۰۱:۱۶
در توصیف نقش زنان در حفاظت از محیط زیست همین بس که زنان طلایه‌دار مدیریت حفاظت از محیط‌زیست هستند چرا که مسئولیت اصلی اصلاح و مدیریت مصرف در خانواده و جامعه بر عهده آن‌هاست. زنان در فرهنگ ایرانی دارای شان و منزلت بالایی هستند، در ایران زنان در همه عرصه‌ها حضور اثرگذاری دارند و در […]
در توصیف نقش زنان در حفاظت از محیط زیست همین بس که زنان طلایه‌دار مدیریت حفاظت از محیط‌زیست هستند چرا که مسئولیت اصلی اصلاح و مدیریت مصرف در خانواده و جامعه بر عهده آن‌هاست. زنان در فرهنگ ایرانی دارای شان و منزلت بالایی هستند، در ایران زنان در همه عرصه‌ها حضور اثرگذاری دارند و در حوزه‌های مختلف نقش‌آفرینی می‌کنند. مصداق این حضور، فعالیت در عرصه‌های فرهنگی، مدیریتی، اقتصادی، سیاسی، ورزشی و کارآفرینی است. زنان نقش‌های کلیدی و اثربخشی در حوزه‌های هنر، نویسندگی، سینما، تئاتر و … دارند و بخش عمده‌ایی از محتوای اندیشه در جامعه توسط زنان تولید می‌شود.
زنان می‌توانند تربیت‌کننده و پرورش‌دهنده نسل‌های دوستدار محیط‌زیست باشند. زنان یکی از ارکان اصلی حفظ، نگهداری و توسعه محیط زیست و محور توسعه اجتماعی و اقتصادی هستند. در سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز زنان نقش محوری و کلیدی دارند.
زنان به دلیل داشتن جایگاه خانوادگی و تمایلات فطری، درک شناخت بهتر از طبیعت نقش برجسته‌ایی در تعیین الگوهای مناسب در حفاظت محیط‌زیست را دارند. حفاظت از محیط زیست یکی از ارکان اصلی پایداری محیطی و ثروت آفرین برای جامعه است، و زنان بیشترین نقش را در آن دارند.
رسیدن انسان به پیشرفت‌های شگرف امروزی به بهای شکست پل‌های پشت سرش تمام شده و جهان در یک دوره کوتاه با رشد فزاینده تخریب محیط‌زیست روبرو نموده است. یکی از بسترهای رشد انسان توسعه پایدار است که تحقق آن نیازمند توسعه همه‌جانبه همسو و هماهنگ با طبیعت است.
دامان مادران اولین مدرسه هر کودک است، که هر کودک در آن با خوب و بد زندگی آشنا می‌شود و زنان می‌توانند مسیر بسیاری از رفتارهای پرخطر و ضد محیط‌زیست را تغییر بدهند و دامنه تاثیرگذاری آن‌ها در کل اجتماع بالا است. از همین رو باید به فعالیت‌های محیط‌زیستی زنان توجه ویژه شود.
انسان در دوران کوتاه حضورش در طبیعت، به دلیل عملکرد تا حدودی ناآگانه و سودجویانه، جهان و موجودات آن را تحت فشار قرار داده است. مواردی مانند جنون سرعت، جستجو روزافزون بشر برای کشف دارایی‌های طبیعت، رشد جمعیت، عطش ارتباط، توسعه شهرنشینی و افزایش مواد زائد ناشی ازآن، آلودگی‌های صوتی، باران‌های اسید، تخریب جنگل‌ها، بحران انرژی و محدودیت دوام ذخایر، مصرف پایان‌ناپذیر، اتلاف و تخریب منابع طبیعی و… همگی باعث دخالت افراطی بشر در طبیعت و روند افزایشی تخریب محیط‌زیست شده است.
اگر این روند با همین شکل پیش برود آرامش و امنیت زندگی انسان و دیگر جانداران و حتی موجودیت آن‌ها در معرض خطر و نابودی قرار گرفته و حیات بشر نابود می‌شود.
حفاظت از محیط‌زیست نه تنها وظیفه دولت‌هاست بلکه نیازمند کمک، همیاری، مشارکت آگاهانه و همه جانبه مردم است و افراد یک جامعه از زن، مرد و کودک باید نقش جدی در زمینه حفاظت از محیط زیست داشته باشند.
انسان می‌تواند در سازگاری با محیط‌زیست زندگی کند و درهمین راستا تصمیات آگاهانه‌ایی را بگیرد که در آن به نسل آینده توجه شود. از آنجا که نیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل می‌دهند به همین دلیل برای حل مشکل شناخت توانمندی و استعدادهای زنان و رفع موانع و مشکلات سد راه زنان اهمیت ویژه‌ایی دارد.
توسعه پایدار توسعه‌ایی است که در آن احتیاجات نسل حاضر به‌گونه‌ایی تامین شود که به توانایی‌های نسل آینده در تامین نیارهای خود لطمه‌ایی وارد نشود. هر جامعه‌ایی که به پایداری برسد عدالت بین نسل‌ها و دورن نسل‌ها برایش اتفاق می‌افتد. حفاظت از محیط‌زیست اساس کار توسعه پایدار است.
زنان همواره ارتباط بیشتری با طبیعت و محیط‌زیست دارند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم از آن بهره‌مند می‌شوند، بر همین اساس:
زنان غالبا نسبت به رفتارهای محیط‌زیستی نگاهی همدلانه‌تری دارند به‌طوری‌که در چند دهه گذشته ذغدغه‌های بیشتری از خود نشان داده‌اند. زنان بیشتر از مردان به کاهش مصرف آب، انتخاب کالاهای محیط‌زیستی، بازیافت مجدد مواد زائد توجه می‌کنند. زنان در انجمن‌های مختلف محیط‌زیستی در کشورهای مختلف بیشتر عضو می‌شوند که در دو دهه اخیر افزایش نیز داشته است.
زنان نقش مهمی در حفظ محیط زیست و مصرف بهینه دارند. ورود زنان به عرصه تصمیم‌گیری و دادن اطلاعاتی در مورد چگونگی تایثرگذاری آنان بر محیط‌زیست اطرافشان و ارائه آموزش‌های لازم به آنان و بالابردن آگاهی‌‌های زیست‌محیطی می‌تواند تا حدی در کاهش تخریب و آسیب به محیط‌زیست کمک نماید. در ایران نیز زنان بیشتر نسبت به حفظ محیط زیست علاقمند و مسئولیت‌پذیر هستند.
در پایان برخی از مهمترین تشکل‌های مردم‌نهاد ملی و بین‌المللی زنان در حفاظت محیط‌زیست نام می‌بریم.
کشور ما در رعایت شاخص‌های محیط‌زیست وتوسعه پایدار در انتهای جدول جهانی قرار دارد. این در حالی است که کشورهای فقیر و در حال توسعه مانند زامبیا، اوگاندا، سنگال و حتی بورگینافاسو جایگاه بهتری دارند. راه‌حل‌های پیشنهادی برای حفاظت از محیط‌زیست و توسعه پایدار:
سمیه طالب
از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید
متن خبر را در هفته نامه دیباگران به صورت چاپ شده مشاهده کنید.
