سه شنبه, ۲۵ دی ۱۴۰۳ / ۲۲:۵۸:۲۹
در آئین های باستانی و سنتی ایرانیان برای هر جشنی سفره ایی یا خوانی را پهن می کردند. و انواع خوراکی ها را در آن می چیدند. سفره نوروزی هفت سین می باشد و باید از بقیه رنگین تر باشد. نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان با سابقه هزاران ساله می باشد. آرایایی های ساکن در […]
در آئین های باستانی و سنتی ایرانیان برای هر جشنی سفره ایی یا خوانی را پهن می کردند. و انواع خوراکی ها را در آن می چیدند. سفره نوروزی هفت سین می باشد و باید از بقیه رنگین تر باشد.
نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان با سابقه هزاران ساله می باشد. آرایایی های ساکن در فلات ایران آغاز بهار و اولین روز سال را همراه با مراسمات خاصی به شادی اختصاص می دادند. نوروزی اداب و رسوم زیادی دارد که مشهورترین آن ها سفره هفت سین است. که هفت چیز که حرف اول نام آنها با سین آغاز می شود را در سفر می چیندند. سفره هفت سین چند ساعت قبل از سال تحویل و بر روی پایه یا میزی که بلندتر از زمین باشد چیده می شود.
خانواده در زمان گردش سال در کنار این سفره نشسته. و برای سلامتی و رزق و روزی طول سال دعا می کنند. عده ایی این سفره را تا پایان سیزده روز نوروز نگه داشته و در روز سیزده سبزه آن را به آب می سپارند. این رسم بین مردم افغانستان، تاجیکستان، ارمنستان و فارسی زبانان و حتی بین کردها و زرتشتیان رواج دارد. هر کدام از اجزای هفت سین نشانه و مفاهیمی مانند رویش، زایش، باورز، فراوانی، برکت و … را دارد.
عدد هفت در زبان باستان به نام امرداد است. به معنای زندگی و جاودانگی، به همین دلیل ایرانیان باستان هفت واژه به نشانه امرداد را در سفره نوروزی خود قرار می دهند.
ایرانیان هفت را برای مفاهم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده می کردند. هفت برای ایرانیان باستان مقدس بوده. مثلا هفت خان رستم ، هفت اقلیم ، هفت آسمان، هفت رنگین کمان، هفت فرشته، هفت پیکر، هفت شهر عشق، هفت روز هفته و….
هفت در قرآن و نزد مسلمانان نیز دارای اهمیت است. در بعضی از آیه ها و سوره های قران امده است. مانند هفت مرحله حج، تعادا نخستین قاریان قران
قدیمی ترین سندی که در آن به هفت سین اشاره می کند دیوان چاپ شنده امیربهاالدین برندق خجندی است با این دو بیت:
چون به میدان طرب رانی براق عیش را سبزه سیراب و سنبل، سوسن و سرو و سمن
هم ز عین مردمی باید که چینی هفت سین ساغر می در میان بزم و ساقی هفتمین
در قرن نهم در رساله ابراهیم سلطان تیموری ، حکایتی کوتاه در باب نوروز و هفت سین آمده است:
در روز نوروز جماعتی می گفتند که به حسب نظر نجومی امسال از جهت میمنه حال اشتغال به چیزهایی می باید نمود که سر الفاظ او سین باشد همچنانکه سر و سبزی و سرکه می باید خورد و سقرلاط و سمور و سنجاب می باید پوشید. مولانا نور گفت پس صوف نیز می باید پوشید.
هاینریش بروگش در دوره ناصر الدین شاه در سال ۱۸۶۰ میلادی از تهران بازدید کرده و می نویسد ایرانیان برای نوروز گلهایی می کاشتند که نامشان با سین آغاز می شده است.
در کتاب المحاسن و الاضداد نوشته شده :
ساسانیان در نوروز هفت دانه رابر هفت ستونمی کاشتند یا نانی می پختند از هفت غله مختلف.
در دوران ساسانیان و قبل از اسلام سفره ایی شامل شمع، شراب، شهد، ششمشاد، شربت ، شقایق را می گستراندند،
اما با ورود اسلام و حرام شدن شراب انها همزاد شراب یعنی همان سرکه را بر سر سفره قرار دادند،
و به این ترتیب به هفت سین تغییر کرد.
در یک دوبیتی از مان کیانیان آمده است:
روز نوروز در زمان کیان می نهادند مردم ایران زمین
شهد و شیر و شراب و شکر ناب شمع و شمشاد و شایه اند خوان
در برخی منابع ذکر شده که ایرانیان قبل از اسلام هفت چین داشته اند،
هخامنشیان در هفت ظرف چینی غذا می گذاشتند وآن را هفت چین یا هفت چیدنی می گفتند.
ایرانیان هفت را به شماره هفت امشاسپند برای هفت سین یا دوازده شماره مقدس برج ها برای روزهای نخست بهار تا ۱۳ بدر، وسایلی مانند:
را در سفره خود می گذاشتند. گلاب، نان پخته شده از هفت حبوبات، خرما، پنیر، شکر، شاخه ایی از درخت مقدس انار، بید، زیتون و انجیر( در دسته های سه، هفت یا دوازده تایی) و کتاب مقدس را نیز در سفره می گذاشتند.
سفره هفت سین از جلوه های اصیل نوروز در میان خانواده های ایرانی است. و بر سفره قلمکار ایرانی با حاشیه شامل شعر
ادیم زمین سفره عام اوست براین خوان یغما چه دشمن چه دوست
نوشته شده بود.
از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید
