پزشکی خانواده

بزرگنمایی تصویر

در مورد پزشکی خانواده  باید گفت که از اواسط قرن بیستم، جوامع به مرور به این امر مسلم پی بردند که افزایش تعداد پزشکان متخصص اگر چه به کیفیت بهتر تشخیص‌ها و رضایت بیماران منجر شده، اما به دلائلی از جمله گران بودن خدمات پزشکی در جوامع روستایی و درحال توسعه، مردم به نوع دیگری از خدمات سلامت نیاز دارند.

با ارائه مفهوم جدیدی در حوزه سلامت به نام «ارتقای سلامت»، پزشکی و خدمات سلامت از نگاه تاریخی درمان‌نگر خود به سمت نقش پزشکان در پیشگیری و ارتقای سلامت جامعه تغییر مسیر داد و نگاه «سلامت محور» جایگزین آن شد و بدین ترتیب مفاهیم اولیه «پزشکی خانواده» در جهان شکل گرفت. در برنامه ی پزشکی خانواده پزشک و مراقب سلامت، تنها به درمان بیمار و رفع علت مراجعه او نمی پردازند، بلکه سعی می کنند تمام نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی بیمار را که ممکن است سلامت او را به خطر بیاندازد شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام مناسب انجام دهند.

موضوع بنیادین در برنامه پزشکی خانواده تفاوت بین نگاه تخصص محوری و نگاه جامع نگری است.

با پیشرفت سریع علوم، در حوزه پزشکی نیز نگاه دنیا به سمت تخصص محوری رفته بود ،به این معنا که هم پزشکان تمایل به گرفتن تخصص دارند و هم وقتی مردم بیمار می شوند ترجیح می دادند به پزشک متخصص و یا حتی فوق تخصص مراجعه کنند، که این نگاه معایب فراوانی را آشکار کرد.از جمله اینکه، علاوه بر بار اقتصادی که برای خانواده دارد به لحاظ پزشکی و تشخیصی نیز آسیب هایی به بیمار خواهد زد.

به عنوان مثال در بیماری های مزمن و پیچیده ممکن است بیمار برای درمان بخشی از مسائل جسمی خود به فوق تخصص غدد، برای روماتیسم پیشرفته زانوی خود به دکتر فوق تخصص زانو و برای قسمتی دیگر از مشکلات جسمی یا روانی نیز به یک فوق تخصص قلب یا روانشناس مراجعه کند و گرفتار درمان های پراکنده شود و از آنجا که بیماری هر عضو بدن و درمان های آن بر دیگر اعضا و عملکرد بدن تاثیراتی دارد، ضروری است کشورها برنامه ای برای یکپارچه سازی خدمات داشته باشند.

بنابراین یکی از اهداف مهم برنامه پزشکی خانواده ،دریافت خدمات سلامت و درمان «یکپارچه و ادغام یافته» بیماران است.

 در خصوص طرح پزشکی خانواده چند نکته ضرورت دارد که باید به آن ها توجه کرد:

-با اجرای کامل این برنامه ،افراد تحت پوشش برنامه، یک پزشک و مراقب سلامت دارند که از کودکی تا بلوغ و میانسالی و سالمندی ، مراقب سلامت همه افراد خانواده است و به تعبیری دیگر پزشک خانواده به نوعی وکیل سلامت خانواده می باشد.

-گرفتن شرح حال و سابقه خانوادگی و دانستن تاریخچه خانوادگی بیمار یکی از مهارت های مهم طبابت است .هنگامی که پزشک یا مراقب سلامت از تاریخچه ژنتیکی بیمار، سن، تحصیلات، شغل، محل سکونت ،میزان درآمد و ارتباطات افراد خانواده اطلاع دارد ،میتواند بیماری های غیر واگیر مثل دیابت را در مراحل زودرس و اولیه یا حتی مراحل بدون علامت، تشخیص دهد و برای درمان سایر بیماری ها نیز با درنظر گرفتن شرایط خانوادگی، بهترین درمان را انتخاب کند.

– با اجرای این برنامه،وقتی کسی با یک مشکل سلامتی مواجه می شود، باید با تیم سلامت و پزشک خانواده ی خود،به عنوان اولین ارائه دهندگان خدمات سلامت، تماس بگیرد.پزشک خانواده از دانش و مهارت خود برای تشخیص و درمان استفاده می کند و درموارد لازم ، بیماران را به متخصصین یا مشاوران دیگر ارجاع می دهد.

امسال در حالی هفته سلامت با شعار «سلامت برای همه با پزشکی خانواده» آغاز می‌شود که پس از سال‌ها اجرای برنامه «پزشکی خانواده» در برخی مناطق کشورمان، بزودی این برنامه با هدف ترویج سبک زندگی سالم، شناسایی و درمان زودهنگام بیماری‌ها، آسان شدن دسترسی به خدمات تشخیصی و درمانی با کیفیت و مقرون به صرفه و ارائه خدمات سلامت بر اساس نیاز افراد، خانواده‌ها و جامعه، به صورت فراگیر در تمام کشور اجرا خواهد شد.

در همین راستا در شروع اجرای طرح، از اردیبهشت ماه برنامه ی پزشک خانواده در استان اصفهان،در شهرستان های خوانسار وگلپایگان اجرا خواهد شد.

شبکه بهداشت و درمان شهرستان نجف آباد

خبرهای مشابه

از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید

متن خبر را در هفته نامه دیباگران به صورت چاپ شده مشاهده کنید.