بهترین راهکارها برای پیشگیری از هپاتیت

• استفاده مشترک از سرنگ و وسایل تزریق: این مورد اصلی‌ترین راه انتقال HCV است، به‌ویژه در بین افرادی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می‌کنند.
• انتقال در محیط‌های پزشکی: اگر ابزارهای پزشکی مانند سرنگ، سوزن و ابزارهای جراحی استریل نشده باشند، ویروس ممکن است انتقال یابد.
• انتقال از مادر به نوزاد: در برخی موارد، ممکن است ویروس از مادر آلوده به نوزاد منتقل شود.
• رابطه جنسی محافظت‌نشده: این نوع انتقال کمتر رایج است اما همچنان ممکن است در شرایط خاص، به‌ویژه در افرادی که به HIV مبتلا هستند یا شرکای جنسی متعدد دارند، رخ دهد.
• خالکوبی و پیرسینگ با وسایل غیربهداشتی: انجام خالکوبی یا پیرسینگ با وسایل آلوده به خون فرد آلوده می‌تواند ویروس را منتقل کند.

علائم هپاتیت C

بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت C در مراحل اولیه بیماری علائمی ندارند و به همین دلیل بیماری به‌طور خاموش پیشرفت می‌کند. در مواردی که علائم بروز می‌کنند، شامل موارد زیر می‌شود:

• خستگی مفرط
• تب و ضعف عمومی
• درد مفاصل و عضلات
• حالت تهوع و کاهش اشتها
• زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)
• ادرار تیره و مدفوع رنگ‌پریده
• درد در ناحیه بالای شکم، به‌ویژه در سمت راست

هپاتیت C به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• هپاتیت C حاد: به مدت کوتاهی پس از عفونت رخ می‌دهد و در بیشتر موارد بدون علامت است. برخی افراد ممکن است بهبودی خودبه‌خودی پیدا کنند، اما بیشتر عفونت‌ها به هپاتیت C مزمن تبدیل می‌شوند.
• هپاتیت C مزمن: حدود ۷۵-۸۵٪ افراد مبتلا به هپاتیت C، به شکل مزمن آن مبتلا می‌شوند که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به سیروز و سرطان کبد شود.

پیشگیری از هپاتیت C

• پرهیز از استفاده مشترک از سرنگ و وسایل تزریق: این یکی از موثرترین راه‌های پیشگیری است.
• استفاده از وسایل استریل در مراکز پزشکی و دندانپزشکی: اطمینان از بهداشت و استریلیزاسیون کامل وسایل و تجهیزات پزشکی.
• اجتناب از استفاده مشترک از وسایل شخصی: مانند تیغ و مسواک.
• استفاده از کاندوم در رابطه جنسی: به ویژه در مواردی که شریک جنسی آلوده است.
• انتخاب مراکز معتبر برای خالکوبی و پیرسینگ: مراکزی که استانداردهای بهداشتی را رعایت می‌کنند.

در حال حاضر، هیچ واکسنی برای پیشگیری از هپاتیت C وجود ندارد؛ بنابراین، رعایت بهداشت و پیشگیری از تماس با خون آلوده مهم است.

تشخیص هپاتیت C

تشخیص هپاتیت C از طریق آزمایش خون انجام می‌شود. تست‌های معمول برای تشخیص این بیماری شامل موارد زیر هستند:

• تست آنتی‌بادی هپاتیت C (Anti-HCV): این تست نشان‌دهنده حضور آنتی‌بادی‌هایی است که بدن علیه ویروس تولید کرده است.
• آزمایش PCR: این آزمایش، ویروس HCV را در خون شناسایی کرده و میزان ویروس را مشخص می‌کند.
• آزمایش تعیین ژنوتیپ HCV: ویروس هپاتیت C دارای چندین ژنوتیپ مختلف است و تعیین ژنوتیپ به انتخاب روش درمان کمک می‌کند.

. درمان هپاتیت C

درمان هپاتیت C طی سال‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی پیشرفت کرده است. داروهای ضدویروسی جدید، به ویژه داروهای خوراکی مانند سوفوسبوویر و لدیپاسویر، توانسته‌اند میزان بهبودی را به ۹۰-۹۵٪ برسانند. درمان هپاتیت C مزمن معمولاً شامل دوره‌های دارویی به مدت ۸ تا ۱۲ هفته است.

بسته به ژنوتیپ ویروس و وضعیت بیمار، ممکن است از ترکیبی از داروهای ضدویروسی استفاده شود. این داروها به‌طور خاص ویروس را مهار کرده و از تکثیر آن جلوگیری می‌کنند. پس از پایان درمان، آزمایش‌های بعدی برای اطمینان از حذف ویروس از بدن انجام می‌شود.

عوارض هپاتیت C

اگر هپاتیت C مزمن درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جدی کبدی شود:

• سیروز کبدی: کبد به تدریج زخم می‌شود و بافت سالم آن با بافت فیبروزی جایگزین می‌شود که باعث کاهش عملکرد کبد می‌شود.
• سرطان کبد: افرادی که به هپاتیت C مزمن مبتلا هستند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان کبد قرار دارند.
• نارسایی کبدی: در موارد پیشرفته، کبد توانایی خود را برای عملکرد طبیعی از دست می‌دهد و ممکن است به پیوند کبد نیاز باشد.

8. پیش‌آگهی

با درمان‌های جدید، پیش‌آگهی برای افراد مبتلا به هپاتیت C بسیار بهبود یافته است. بیشتر افرادی که تحت درمان ضدویروسی قرار می‌گیرند، بهبودی کامل پیدا می‌کنند و از عوارض طولانی‌مدت جلوگیری می‌شود. با این حال، برای افرادی که به مرحله پیشرفته بیماری (سیروز یا نارسایی کبد) رسیده‌اند، پیش‌آگهی به شدت آسیب کبد بستگی دارد.

شیوع و اهمیت بیماری

هپاتیت C در سراسر جهان شایع است و بیش از ۷۰ میلیون نفر به این ویروس مبتلا هستند. این بیماری بیشتر در مناطق با خدمات پزشکی ناکافی و بهداشت پایین شایع است. به دلیل شیوع بالا و عوارض بالقوه خطرناک، آگاهی از بیماری، راه‌های پیشگیری و درمان آن بسیار اهمیت دارد.

هپاتیت C یک بیماری ویروسی است که به‌طور عمده از طریق خون آلوده منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند به شکل حاد یا مزمن بروز کند و در صورت عدم درمان منجر به آسیب‌های جدی کبدی شود. با وجود نداشتن واکسن، پیشگیری از طریق رعایت بهداشت و درمان به موقع می‌تواند کمک بزرگی در کنترل این بیماری باشد.