کتاب های نجف آباد در این مقاله سعی شده است که در حد توان، کتاب هایی را که در مورد نجف آباد نوشته شده است، معرفی کنیم و خلاصه ای از هر کتاب را بیان کنیم. عنوان کتاب نویسنده مقدمه ای بر تاریخ وفرهنگ مردم نجف آباد مهندس فضل الله خلیلی دیباچه ی دیار نون […]
در این مقاله سعی شده است که در حد توان، کتاب هایی را که در مورد نجف آباد نوشته شده است، معرفی کنیم و خلاصه ای از هر کتاب را بیان کنیم.
عنوان کتاب | نویسنده |
مقدمه ای بر تاریخ وفرهنگ مردم نجف آباد | مهندس فضل الله خلیلی |
دیباچه ی دیار نون | علی یزدانی نجف آبادی |
جاذبه های گردشگری شهر نجف آباد | مرتضی یوسفی |
زبان خاموش | علی محمد سرمدی، نعمت الله ایزدی |
نجف آباد | صادق صالحی |
دیاریه خوراکوشک | علی یزدانی نجف آبادی |
غذاهای سنتی دیار نون | فرشته سرمدی نجف آبادی |
زبر جد سقف لیلی پوش | علی یزدانی، محمد رحیم آسف نجف آبادی |
شبکه قنوات نجف آباد | فضل الله خلیلی |
تاریخ آموزش و پرورش نجف آباد | محمد اسماعیلی |
نام کتاب:” مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد”
این کتاب در ۱۲ فصل با قلمی شیوا به معرفی تاریخچه نجف آباد و جغرافیای طبیعی آن، فرهنگ و آداب و رسوم، تعلیم و تربیت، اماکن و بناهای تاریخی، مساجد و حسینیه ها، مجلس و نمایندگان، ساختار و خدمات شهری، هنر و هنرمندان و در یک کلام به جغرافیای تاریخی شهر نجف آباد، پرداخته است.
نویسنده در میان سطور پیشگفتارش می گوید:” آنچه نوشته یقینا دروغ نیست و به منظور کسب پول و مقام نوشته نشده؛ چیزی را تحریف نکرده، قصد بد گویی از کسی در کار نبوده، برای خوش خدمتی به صاحب منصبی نـوشته نشده، بی جـهت از کسی تـعریف نکرده و کسی را بالا و پایین نبرده است.
می گوید ایـــنان هــویت شهر مــن اند، هرچند من تحریر کرده ام امـا از درون سینه پیران شهـرم تراویده است. همه از دیــار من اند، یادگاری از پدران و مادرانمان، از دوران های کهن، از رنـج ها و ستم هایی که دیــده اند، مردمـــانی کـه بـه آنـها افتخار مـی کنیم. هـر کـس از ایـن خـطه مــی تواند نشان کسان خود را از مـیان سطور بــیابد، هویتش را جستجو کند، ریشه خـود را در این خـاک بجویید، بیندیشد و بــه آن افـتخار کند.”
کتاب مزین به تصاویر و اسناد تاریخی بی نظیری است که جذابیت آن را دو صد چندان می کند. دکتر علی اخضری در مقدمه کتاب آورده:” سعی نویسنده بر آن بـوده است که با این نوشتــه ســاختار و محوریت پژوهش مشخص شود تا افراد بتوانند اطلاعـات و داده های موجود خویش را بدان بیفزایند.
امروز فراوانند افرادی کـه بسیاری از حوادثی که بر این شهر گذشته و آثاری که بر این خطه بوده و امروز تغییر کرده و یا معدوم شده اند را مشاهده نموده اند و یا به یاد دارند. و نیز بسیاری این حوادث و آثار را فقط شنیده و چه بسا اطلاع و شناختی نسبت به آنها نداشته باشند. لذا ویژگی دیگری از این اثر می توان بر شمرد، تنوع و جذابیت مطالب برای خوانندگان است.
کتاب به گونه ای نوشته شده که علاقه سلیقه های مختلف را می تواند در بر گیرد و هر خواننده ای در قالب شعر و حکایت های دلپذیر و قطعات و اشعار زیبایی که عموما از شعرای همین دیار به سبب احساسات درونی و ملی بیان شده است، بر گیرایی آن می افزاید.
نام کتاب:”دیباچه ی دیار نون”
کتاب با داستانی تحت عنوان “قدم گاه شهرک نون” آغاز شده، مولف در این باره اذعان میدارد: “داستان قدمگاه شهرک نون را بدان لحاظ به عنوان دیباچه این رساله آوردیم که تصویری است تا حد ممکن دقیق و امین از رخدادها و اندیشههای روزگاران پیشین این دیار”.
بخش نخست کتاب با عنوان :”نگرشی بر بنیادهای تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی شهرستان نجفآباد” حاوی اطلاعات متنوعی درباره پیشینه این شهر و آثار دیدنی و تاریخی آن است. افزون بر آن، از آداب و رسوم، دین و اندیشههای مذهبی، تراکم و پراکندگی جمعیت، فرهنگ و گویشهای محلی، باورها و امثال و اشعار عامیانه سخن میرود.
همچنین نویسنده در این بخش اطلاعاتی درباره موقعیت جغرافیایی، پوشش گیاهی، مشخصات اقلیمی و آب و هوایی، صنایع معدنی و ماشینی و نظایر آن به دست میدهد. بخش دوم به شرح احوال رجال این شهرستان اختصاص یافته با کتابشناسی مآخذ و فهرست اسامی به پایان میرسد. در ضمیمه کتاب، تصاویری از اماکن و شخصیتها و افراد مختلف به طبع رسیده است.
نام کتاب:” جاذبه های گردشگری شهر نجف آباد”
این کتاب به معرفی آثار باستانی و تاریخی، جاذبههای طبیعی و گردشگری، صنایعدستی، مشاغل سنتی و همچنین مراسم و بازیهای سنتی مردم شهر نجفآباد میپردازد.
«شهر نجف آباد در سمت غرب اصفهان و به فاصله حدودا ۲۵ کیلومتری آن واقع شده است. “نقل قولهای متعددی در خصوص احداث این شهر وجود دارد، اما این قول از همه قویتر است که قبل از صفویان، کسانی از زرتشتیان در کوهپایههای شمالی سکونت داشتند که به گلهداری و کشاورزی مشغول بوده و از قناتی به نام کهریز صندل استفاده میکردهاند.” این قسمتی از کتاب «جاذبههای گردشگری شهر نجف آباد» است که به معرفی شهر و تاریخچه آن میپردازد.
این کتاب به قلم مرتضی یوسفی در ۴۸ صفحه با شمارگان دوهزار نسخه از سوی انتشارات طرح جامع پارسیان روانه بازار کتاب شد.
نام کتاب:” زبان خاموش”
نجف آباد نام آبادی بزرگی است که به دستور شاه صفوی و تدبیر شیخ بهایی و کمک و استعانت مالی و نذورات و هدایایی دربار شاه عباس ، که بنا بود برای تجهیز بارگاه ملکوتی حضرت مولا به عراق عثمانی ارسال شود، ولی به علل مختلفی منصرف گشتند ، پایه گذاری شد . گویا طبق اقوال منقول و مکتوب قصد بر این بوده که این هدایا، صرف ساختن و ایجاد دهی برای استراحت کاروان های گردشی صفویه شود که برای شکار و تفریح به محوطهی شکارگاه سلطنتی قمشلو میرفتند.
بنابراین دهی آباد و سرسبز در بین راه اصفهان و کرون به نام نجف آباد به وجود آمد؛ این ده در طی سالیان طولانی تبدیل به شهری بزرگ و پر جمعیت شد. در کتاب حاضر مطالبی در خصوص تاریخچه مختصر نجف آباد ، جغرافیای این شهر، فرهنگ عامیانهی مردم شامل مراسم ازدواج، عزاداری، کفش کفشی، گاگوچی بته و … ، تقسیمات شهری و آبیاری سنتی نجف آباد، حمامها، هم چنین ضرب المثلها، کلمات محلی و اصطلاحات، بعضی بازیها و تصنیفهای محلی و … به چاپ رسیده است .
نام کتاب: “نجف آباد”
این کتاب در سال ۱۳۸۵ در ۱۰۰۰نسخه توسط نشر عقیق عشق در ۱۰۴ صفحه به چاپ رسید. در این کتاب حرفهای ناگفته (داستان)/ احمد خمسلویی”، “نگاهی به علل ظهور و افول انجمنهای ادبی در ادبیات معاصر ایران/ مسعود سیناییفر”، “متن سخنرانی آیتالله امینی در همایش نکوداشت اهل قلم شهرستان نجفآباد”، “ابوالقاسم پاینده در یک نگاه/ مریم اوبیان”، “مروری بر فعالیت گروهها و انجمنهای موسیقی شهرستان نجفآباد/ عبدالحمید حقی”، “خاطرهای از سردار شهید احمد کاظمی/ صادق صالحی” و در پایان نیز عملکرد ده سالهی ادارهی فرهنگ و ارشاد اسلامی نجفآباد به اجمال بازگو شده است.
نام کتاب: “دیاریه خوراکوشک”
این کتاب، که به تعبیر نویسنده “بینت و براندازی از ساختارهای جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و اجتماعی نجفآباد” است، در واقع ویراستِ پُر و پیمانی از کتاب “دیباچه دیار نون” میباشد. در این کتاب موقعیت جغرافیایی شهرستان نجفآباد، پیشنیه سکونتگاهی ، علل پیدایش شهر ساکنین اولیه نجفآباد، معماری شهر، اخلاق و منش مردم ، نجفآباد در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را می خوانیم.
نام کتاب: “غذاهای سنتی نجف آباد”
این کتاب در ۲۰۴ صفحه و ۱۰۰۰ نسخه به چاپ رسیده است.
نام کتاب: “زبر جد سقف لیلی پوش”
این کتاب گزیدهای است از اشعار محمد رحیم نجفآبادی معروف به “مثل رحیم مسلم” و متخلص به “آسف” که در سال ۱۱۸۵ هجری در نجفآباد متولد شد و پس از هشتاد و پنج سال در سال ۱۲۷۰ هجری درگذشت. نجفآبادی از رهروان شعر عصر بازگشت ادبی بود که در راس این جنبش، جمعی دیگر از شاعران اصفهان قرار داشتند. مطالب کتاب با بررسی موقعیت علمی و اجتماعی اصفهان در سدهی سیزدهم هجری به ویژه نجفآباد، زادگاه شاعر، آغاز میشود.
مجامع ادبی نجفآباد، ناملایمات روزگار آسف و اخلاق و منش شاعر، معاصرین و ممدوحان وی، و سبک شعری و نگاه فلسفی و عرفانی در شعر آسف از دیگر مطالبی است که در پیشگفتار کتاب ذکر شده است. شاعر قالبهای غزل، مثنوی، رباعی، قطعه، ترجیعبند و قصیده را تجربه کرده است که از این میان بخش غزلیات با چهارصد و هفتاد و چهار غزل، بیشترین حجم را به خود اختصاص داده است. عشق و عرفان و برخی گرایشهای مذهبی عمدهترین مضامین شعرهای کتاب را شامل میشود.
در بخش قطعات، برخی حوادث تاریخی همچون تاریخ وفات فتحعلیشاه قاجار یا تاریخ جلوس و وفات محمدشاه قاجار به صورت شعر درآمده است. پیامبر اسلام (ص)، حضرت علی (ع)، ناصرالدین شاه قاجار، محمدشاه قاجار، و برخی فرزانگان ادبپرور همعصر شاعر از جمله ممدوحان وی به شمار میروند
نام کتاب: “شبکه ی قنوات نجف آباد”
این کتاب در سال ۱۳۸۶ در ۲۲۰ صفحه توسط انتشارات گلبن به چاپ رسید. در این کتاب در مورد شبکه ی قنات ها و آبیاری در نجف آباد و همچنین پیشنهادهایی برای احیای شبکه قنات ها و مسایل آب و آبیاری ارایه شده است.
قسمت اول کتاب اختصاص به تاریخ احداث قنات در ایران سپس گسترش آن به سایر نقاط جهان دارد که خواننده را به چگونگی استفاده از آب های زیرزمینی توسط پیشینیان ما آشنا میسازد و نشان میدهد که در فلات خشک ایران با سعی و تلاش مردمانی سختکوش چگونه آبِ مورد نیاز از اعماق زمین بر سطح آن جاری گردیده و این صنعت توسط چه کسانی به همسایگان ایران و سپس به شرق و غرب و قاره آفریقا و بعد از آن به اروپا و نهایتاً به قاره آمریکا رسیده است.
با نگرش به حفر چاههای متعدد در پهنه دشتی ناهموار و ایجاد یک کانال زیرزمینی طویل با لوازم و ابزارهای ابتدائی آن زمان، خواننده را به وسعت اندیشه و علم و کار خستگی ناپذیر گذشتگان آشنا مینماید.
بخش دوم کتاب اختصاص دارد به حفر قنوات در شهر نجفآباد که ابتدا به وسیله نیاکان زرتشتی ساکن در این دشت صورت گرفته و سپس با احداث قریه نجفآباد و خرید و حفر قنات هایی چند در زمان شیخبهایی در دولت شاهعباس صفوی، دشت وسیع و خشک با دو رشته کوه در شمال و جنوب به خطهای سرسبز بدل گردیده و اسناد و مدارکی که ارائه شده، گواه بر اهمیت قنات به عنوان اصلیترین و اولین نیاز زندگی در دشتهای کم آب ایران است.
نام کتاب: “تاریخ آموزش و پرورش نجف آباد”
کتاب در سال ۱۳۸۵ توسط انتشارات غزل در ۱۱۰۰ تیراژ به چاپ رسید.
مریم بدیهی