آنچه در این مقاله می خوانید زنان ایرانی در دو راهی سنت و مدرنیته موضوعی است که امروزه تبدیل به یکی از چالش های جامعه ایرانی است.بعد از انقلاب اسلامی در ایران و با گذر از سنت به رسیدن به مدرنیته ، وضعیت زنان دستخوش تغییرات عمدهای شد. این تغییرات در زمینههای حقوقی، اجتماعی، فرهنگی […]
زنان ایرانی در دو راهی سنت و مدرنیته موضوعی است که امروزه تبدیل به یکی از چالش های جامعه ایرانی است.بعد از انقلاب اسلامی در ایران و با گذر از سنت به رسیدن به مدرنیته ، وضعیت زنان دستخوش تغییرات عمدهای شد. این تغییرات در زمینههای حقوقی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اتفاق افتادند و تاثیرات عمیقی بر زندگی روزمره زنان گذاشتند.
پس از انقلاب، نوعی تضاد بین دیدگاههای سنتی و مدرن نسبت به نقش زنان ایجاد شد. از یک سو قوانین سختگیرانه و از سوی دیگر تلاش زنان برای استقلال و برابری، این تضاد را تقویت کرده است.
در مجموع، با وجود محدودیتهای جدی که پس از انقلاب اسلامی بر زنان اعمال شد، آنها همچنان به تلاش برای پیشرفت، آگاهیبخشی و مشارکت در جامعه ادامه دادهاند و در زمینههایی مانند تحصیلات و اشتغال به دستاوردهای مهمی رسیدهاند.
تضاد میان سنت و مدرنیته برای زنان در ایران یک چالش پیچیده و چندلایه است که تأثیرات عمیقی بر زندگی شخصی، اجتماعی و فرهنگی آنها داشته است. این تضاد ناشی از برخورد بین ارزشهای سنتی و مذهبی که بر نقشهای سنتی زنان تأکید دارند، با ارزشهای مدرن و جهانیشدهای است که بر برابری جنسیتی، آزادیهای فردی و حقوق انسانی تأکید میکنند.
دیدگاههای سنتی معمولاً نقش زنان را در چارچوب خانواده و به عنوان همسر و مادر تعریف میکنند. در این دیدگاه، زنان بیشتر به وظایف خانگی و تربیت فرزندان محدود میشوند و از مشارکت در حوزههای عمومی و اقتصادی کمتر حمایت میشود.
از سوی دیگر، نگرش مدرن به زنان به عنوان افراد مستقل و فعال در جامعه نگاه میکند. زنان در این نگاه، حق دارند در عرصههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مشارکت کنند و نقشهایی خارج از خانه نیز داشته باشند.
نقشهای سنتی و مدرن زنان در تضاد با یکدیگر قرار دارند و این تفاوتها تأثیراتی گسترده بر شکلگیری هویت، جایگاه اجتماعی و حقوق زنان در جوامع مختلف دارد. زنان در جوامع در حال گذار، مانند ایران، برای یافتن تعادل میان این دو نقش با چالشهای زیادی مواجهاند.
نقشهای سنتی و مدرن زنان تفاوتهای قابلتوجهی در انتظارات و جایگاه اجتماعی دارند. در ادامه به بررسی تفاوت این نقشها میپردازیم:
در برخی جوامع سنتی، تحصیلات و اشتغال زنان همچنان با مقاومت روبرو است. این مقاومت معمولاً ناشی از این باور است که نقش اصلی زن در خانه است و کار بیرون از خانه میتواند این نقش را تضعیف کند.
در دنیای مدرن، زنان بهطور فزایندهای به تحصیلات عالی و فرصتهای شغلی دسترسی پیدا کردهاند و به دنبال استقلال مالی و شغلی هستند. این امر به زنان امکان میدهد تا نقشی برابرتر در جامعه ایفا کنند.
تفاوت اساسی در نگرش سنت و مدرنیته نسبت به تحصیلات و اشتغال زنان در میزان آزادی و استقلال آنها در تصمیمگیری و مشارکت اجتماعی نهفته است. این تفاوتها باعث شده است که زنان در جوامع مدرن به مراتب بیشتر به تحصیلات عالی و اشتغال در مشاغل حرفهای دسترسی پیدا کنند، در حالی که در جوامع سنتی همچنان محدودیتهایی در این زمینهها وجود دارد.
تحصیلات و اشتغال برای زنان در دو چارچوب سنت و مدرنیته تفاوتهای عمدهای دارند. این تفاوتها بر اساس نگرشهای فرهنگی و اجتماعی نسبت به نقش زنان شکل گرفتهاند:
تفاوت نگرشها
در جامعه سنتی، مشارکت زنان در سیاست و تصمیمگیریهای اجتماعی بسیار محدود است. زنان اغلب از ورود به حوزههای مدیریتی و رهبری دور نگه داشته میشوند.
زنان مدرن به دنبال نقشهای فعالتر در سیاست، اقتصاد و مدیریت هستند و بسیاری از زنان ایرانی در دهههای اخیر به سمتهای مدیریتی و سیاسی رسیدهاند. هرچند که این راه با چالشهای زیادی همراه است.
در حالی که در جوامع سنتی جایگاه اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان به شدت محدود بوده و تحت تاثیر نقشهای خانگی قرار داشته، در مدرنیته زنان به نقشهای گستردهتر و فعالتری در جامعه دست یافتهاند. در چارچوب مدرن، حقوق برابر و مشارکت کامل زنان در عرصههای اجتماعی و سیاسی به رسمیت شناخته شده و به زنان امکان میدهد تا در تعیین سرنوشت خود و جامعه نقش ایفا کنند.
جایگاه اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان در چارچوب سنت و مدرنیته تفاوتهای چشمگیری دارد. این تفاوتها ریشه در نگرشهای فرهنگی و تاریخی نسبت به نقش و حقوق زنان در جامعه دارد.
در فرهنگ سنتی، حفظ ارزشهای خانوادگی و اخلاقی از طریق کنترل رفتار زنان برجسته است. از زنان انتظار میرود که به حفظ هویت فرهنگی و دینی خانواده و جامعه پایبند باشند.
در فرهنگ مدرن، زنان بهطور مستقل هویت خود را تعریف میکنند و از آزادیهای شخصی برای ابراز عقاید و انتخابهای خود بهره میبرند.
تضاد فرهنگی در زمینه نقش زنان میتواند به چالشهای پیچیدهای منجر شود که در آن تلاش برای برقراری تعادل میان ارزشهای سنتی و نیازهای مدرن جامعه به وجود میآید. این تضاد نیازمند تعامل و گفتوگو میان فرهنگها و درک متقابل است تا به تغییرات مثبت و پیشرفتهای اجتماعی برای زنان منجر شود.
تضاد فرهنگی به معنای برخورد و تفاوتهای عمیق میان دو یا چند فرهنگ یا مجموعهای از باورها، ارزشها و رفتارها است که میتواند در ابعاد مختلف جامعه بروز پیدا کند. این تضاد معمولاً زمانی شکل میگیرد که ارزشها و نگرشهای فرهنگی متضاد با یکدیگر در یک جامعه یا در تعامل میان جوامع مختلف مواجه میشوند. در زمینه نقش زنان، تضاد فرهنگی به طور ویژه در قالبهای زیر بروز مییابد:
تضاد فرهنگی میان سنت و مدرنیته به شکلی بنیادین بر نقش زنان و حقوق آنها تأثیر گذاشته است. در حالی که جوامع سنتی بر نقشهای محدود و وظایف خانوادگی زنان تأکید میکنند، جوامع مدرن به برابری جنسیتی و مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان اهمیت میدهند. این تفاوتها باعث ایجاد چالشهای مختلفی میشود که نیازمند تلاش مستمر برای برقراری تعادل و پیشرفت است.
سمیه طالب
در سایت (dibagaran7.ir) می توانید به اخبار بیشتری دست پیدا کنید.
سایت فرهنگ سازان می تواند به شما در دست یابی به مقاله های هنری و فرهنگی کمک کند.