نقش تغذیه در بیماری دیابت یکی از مواردی که امروزه پزشکان توجه خاصی به آن دارد. دیابت شامل گروهی از بیماری هاست که در آنها غلظت گلوکز خون در اثر نبود ترشح انسولین، عملکرد انسولین یا هر دو افزایش می یابد. دیابت انواع مختلفی دارد که از میان آنها دیابت نوع دو ۹۰ تا ۹۵ […]
نقش تغذیه در بیماری دیابت یکی از مواردی که امروزه پزشکان توجه خاصی به آن دارد. دیابت شامل گروهی از بیماری هاست که در آنها غلظت گلوکز خون در اثر نبود ترشح انسولین، عملکرد انسولین یا هر دو افزایش می یابد. دیابت انواع مختلفی دارد که از میان آنها دیابت نوع دو ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد تشخیص داده شده ی دیابت را به خود اختصاص می دهد.
از آنجایی که چاقی و اضافه وزن یک عامل خطر مهم برای دیابت تلقی می شود، کسانی که BMI ( نسبت وزن به مجذور قد) آنها بالای عدد kg/m2۲۵ می باشد و یکی از فاکتورهای خطر دیگر از جمله بی تحرکی، داشتن سابقه ی دیابت در افراد درجه یک، پرفشاری خون، کلسترول خوب (HDL) کمتر از mg/dl35 و تری گلیسرید خون بالایmg/dl 250 را دارند یا خانم هایی که دچار تنبلی تخمدان هستند یا سابقه ی بیماری قلبی دارند باید حتما غربالگری دیابت را انجام دهند.
حتی در نوجوانان و جوانانی که دچار اضافه وزن هستند و فاکتورهای خطر فوق الذکر را دارند انجام غربالگری ضروری است. به طور کلی بعد از ۴۵ سالگی، هر سه سال یک بار انجام غربالگری تشخیص دیابت در افراد لازم است.
با وجود اینکه دیابت می تواند تبدیل به یک سندرم مشکل ساز شود، اما بیشتر از هر بیماری دیگر تغییرات سبک زندگی و انتخاب های صحیح و سالم غذایی به همراه فعالیت فیزیکی نقش بسیار مهمی در پیشگیری و درمان دیابت دارد. مثلا ۱۵۰ دقیقه فعالیت فیزیکی در هفته و کاهش وزن متوسط در حدود ۱۰-۵ درصد وزن بدن می تواند۵۰ درصد خطر دیابت را کاهش دهد.
رژیم غذایی سالم از جمله مصرف سبزیجات در وعده های غذایی و میان وعده ها، مصرف حبوبات پخته شده به مقدار ۳ تا ۴ وعده غذایی در هفته، مصرف ۲ تا ۴ واحد از میوه ها (نه آب میوه) در طول روز، مصرف مغزها و دانه های روغنی و استفاده از لبنیات کم چرب، گوشت کم چرب و انتخاب روغن های سالم از جمله روغن زیتون در برنامه غذایی در پیشگیری ازدیابت موثر است.
یکی از عوامل ابتلا به دیابت می تواند مصرف بیش از حد قندهای ساده و شیرینی جات پرکالری باشد. کاهش مصرف تمامی تنقلات شیرین در برنامه غذایی، خطر دیابت را تا حد زیادی کاهش می دهد. از طرفی مقدار نان و غلات مصرفی در مقایسه با نوع غلات انتخابی (مثلا غلات ساده یا سبوس دار)، تاثیر بیشتری در افزایش یا کاهش قندخون دارد.
بنابراین برای پیشگیری از دیابت مصرف متعادل نان و غلات اولویت اول را دارد. به علاوه سرعت افزایش قندخون حاصل از غذا که به عنوان بار گلایسمی خوانده می شود و به نوع کربوهیدرات، روش پخت و فرآیند غذا و اجزاء غذا مثل پروتئین و چربی ها وابسته است، در کنترل قندخون اثر مهمی دارد.
برای مثال سرعت افزایش قندخون حاصل از مصرف نان ساده بیشتر از نان سبوس دار است. پس استفاده از غلات سبوس دار یا مصرف زمان غلات و سبزیجات می تواند منجر به کاهش سرعت قند خون و کاهش خطر دیابت شود.
نکته دیگر وجود میزان کافی از پروتئین ها از جمه حبوبات، سویا و گوشت ها در برنامه غذایی است که می تواند در کنترل قندخون و سیری تاثیر زیادی داشته باشد و خطر دیابت را کاهش دهد.
شبکه بهداشت و درمان شهرستان نجف آباد
موارد مشابه در این خصوص بیشتر بدانید
از سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ سازان معاصر دیدن کنید